دسته‌بندی تابلوهای برق
تابلو برق‌ها، یکی از حیاتی‌ترین بخش‌های سیستم‌های توزیع و کنترل انرژی در ساختمان‌ها، صنایع، تأسیسات زیرساختی و خطوط تولید هستند. شناخت دقیق انواع تابلو برق به طراحان، مهندسان و بهره‌برداران کمک می‌کند تا انتخاب بهینه‌ای بر اساس کاربرد، فضا، سطح ایمنی و شرایط محیطی داشته باشند.
دسته‌بندی بر اساس محل نصب:
- تابلو برق داخلی (Indoor):
- مناسب برای محیط‌های بسته مانند اتاق برق یا سوله صنعتی
- دارای درجه حفاظت پایین‌تر (IP40 الی IP54)
- تابلو برق خارجی (Outdoor):
- مقاوم در برابر رطوبت، گرد و غبار، تابش آفتاب
- با درجه حفاظت بالا (IP55 به بالا) و بدنه فلزی گالوانیزه یا استیل
دسته‌بندی بر اساس ساختار فیزیکی:
- تابلو برق ایستاده:
- مناسب برای کارگاه‌ها و خطوط تولید
- فضای بیشتر برای نصب تجهیزات
- تابلو برق دیواری:
- نصب بر روی دیوار در مکان‌های کم‌جا
- برای سیستم‌های روشنایی، کنترلی و مصارف سبک‌تر
- تابلو برق پیانویی یا میزی:
- طراحی شده برای اپراتورها و کاربری محلی
- معمولاً در کنار تابلو اصلی نصب می‌شود
- تابلو برق کشویی (Withdrawable):
- در پست‌های MV و LV استفاده می‌شود
- دسترسی آسان برای تعمیر و نگهداری بدون قطع سیستم کلی
دسته‌بندی بر اساس سطح ولتاژ:
- تابلو برق فشار ضعیف (LV): زیر 1000 ولت
- تابلو برق فشار متوسط (MV): بین 1 تا 36 کیلوولت
- تابلو برق فشار قوی (HV): بالاتر از 36 کیلوولت، عمدتاً در نیروگاه‌ها و انتقال برق
دسته‌بندی بر اساس کاربرد:
- تابلو برق توزیع: برای توزیع برق در بخش‌های مختلف یک مجموعه
- تابلو برق فرمان: شامل مدارات فرمان و کنترل تجهیزات
- تابلو PLC: دارای ماژول‌های کنترلی برای سیستم‌های خودکار
- تابلو خازنی: جهت اصلاح ضریب توان و کاهش هزینه انرژی
- تابلو راه‌انداز موتور (MCC): برای راه‌اندازی و کنترل موتورها
- تابلو ATS/UPS: برای تأمین برق اضطراری در قطع برق شبکه
سوالات متداول (FAQ):
1. تفاوت تابلو برق داخلی و خارجی چیست؟ تابلو داخلی در محیط‌های بسته و کم‌خطر استفاده می‌شود، اما تابلو خارجی در مقابل شرایط محیطی مثل باران، آفتاب و گرد و غبار مقاوم‌سازی شده است.
2. تابلو برق فشار ضعیف چه کاربردهایی دارد؟ در برق ساختمان، فروشگاه‌ها، مراکز اداری و خطوط کنترل کوچک صنعتی کاربرد دارد.
3. چرا از تابلو کشویی استفاده می‌شود؟ به‌دلیل امکان خارج کردن کامل بخش قدرت برای تعمیر یا تعویض بدون قطع کل سیستم.
4. آیا تابلوهای خازنی در همه پروژه‌ها لازم‌اند؟ خیر، فقط در پروژه‌هایی که بار القایی بالا دارند یا نیاز به بهینه‌سازی مصرف انرژی دارند کاربرد دارند.
5. مزیت استفاده از تابلو PLC چیست؟ کنترل دقیق، انعطاف‌پذیری در برنامه‌ریزی، کاهش سیم‌کشی و امکان اتصال به سیستم‌های مانیتورینگ.
نتیجه‌گیری:
هر تابلو برق بسته به محل استفاده، تجهیزات داخلی، شرایط محیطی و نیازهای کنترلی دارای ویژگی‌های خاصی است. انتخاب درست نوع تابلو نه‌تنها امنیت را افزایش می‌دهد بلکه بهره‌وری سیستم برق‌رسانی را به‌طور قابل توجهی بالا می‌برد.
