با ۲۱ قطعه مهم تابلو برق صنعتی باید بشناسیم
تابلو برق صنعتی به‌عنوان مرکز فرماندهی سیستم‌های الکتریکی در انواع صنایع شناخته می‌شود. آشنایی با اجزای داخلی این تابلوها برای مهندسان برق، تکنسین‌ها و طراحان ضروری است. در این مقاله به بررسی کامل و کاربردی ۲۱ قطعه‌ای می‌پردازیم که در هر تابلو برق صنعتی استاندارد یافت می‌شوند.
1. کلید اتوماتیک (MCCB)
برای حفاظت مدار در برابر اتصال کوتاه و اضافه بار
2. کلید مینیاتوری (MCB)
حفاظت مدارات فرعی و جریان‌های پایین‌تر
3. فیوز کاردی یا فیوز شیشه‌ای
قطع سریع مدار در مواقع خطا
4. کلید حرارتی (MPCB)
حفاظت مستقیم از موتور در برابر اتصال کوتاه و اضافه بار
5. کنتاکتور
برای راه‌اندازی و قطع و وصل اتوماتیک موتور یا مصرف‌کننده قدرت
6. بی‌متال
حفاظت موتور در برابر اضافه جریان طولانی‌مدت با عملکرد حرارتی
7. PLC (کنترل‌گر منطقی برنامه‌پذیر)
کنترل خودکار فرآیندهای صنعتی
8. رله
سوییچ کنترلی برای فرمان دادن به کنتاکتور و سایر تجهیزات
9. تایمر
برای اعمال تأخیر زمانی در روشن و خاموش شدن تجهیزات
10. ترمینال
اتصال مطمئن سیم‌ها و کابل‌ها
11. شینه مسی یا آلومینیومی
جهت توزیع توان الکتریکی در داخل تابلو
12. چراغ سیگنال
نمایش وضعیت مدار (روشن، خاموش، خطا)
13. کلید گردان یا سلکتوری
برای انتخاب حالت‌های مختلف عملکرد تجهیزات
14. سوکت رله
محل نصب ایمن رله‌ها با قابلیت جداسازی آسان
15. کابلشو و سرسیم
برای اتصال استاندارد سیم به کلیدها و تجهیزات
16. فن تهویه
برای خنک کردن محیط داخلی تابلو و جلوگیری از داغ شدن تجهیزات
17. ترموستات تابلو
کنترل دمای داخلی و فعال‌سازی فن یا هیتر
18. هیتر ضد رطوبت
برای جلوگیری از میعان و آسیب رطوبت به قطعات الکترونیکی
19. ولت‌متر و آمپرمتر
نمایش مقدار ولتاژ و جریان جاری در مدار
20. HMI (رابط انسان و ماشین)
برای نمایش گرافیکی اطلاعات و فرماندهی توسط اپراتور
21. ماژول‌های حفاظتی اضافه‌ولتاژ یا جریان
حفاظت از تجهیزات حساس در برابر نوسانات برق
سوالات متداول (FAQ)
1. آیا همه این قطعات در هر تابلو برق صنعتی وجود دارند؟ خیر، بسته به نوع کاربرد و سطح پیچیدگی سیستم، ممکن است برخی قطعات استفاده نشوند یا جایگزین داشته باشند.
2. تفاوت MCB و MCCB چیست؟ MCB برای جریان‌های پایین‌تر و مصارف خانگی/سبک استفاده می‌شود، اما MCCB جریان‌های بالا را تحمل کرده و در محیط‌های صنعتی کاربرد دارد.
3. آیا PLC جایگزین تایمر و رله می‌شود؟ در سیستم‌های اتوماسیون بله، PLC با داشتن قابلیت برنامه‌ریزی می‌تواند وظایف تایمر و رله را با دقت بیشتری انجام دهد.
4. چرا فن تهویه در تابلو برق مهم است؟ به‌دلیل تولید حرارت زیاد توسط تجهیزات قدرت، برای افزایش عمر و جلوگیری از اختلال عملکرد، تهویه اهمیت دارد.
5. کاربرد HMI در تابلو چیست؟ HMI به اپراتور امکان مشاهده گرافیکی وضعیت سیستم، ثبت هشدارها و ارسال فرمان به تجهیزات را می‌دهد.
نتیجه‌گیری
شناخت این ۲۱ قطعه کلیدی در تابلو برق صنعتی برای طراحی، ساخت و عیب‌یابی تابلو برق اهمیت بالایی دارد. هر یک از این تجهیزات نقش مهمی در ایمنی، کنترل و کارایی سیستم دارند.
